Jakie są przenośnie mowy potocznej?

Witam serdecznie! Często miewam problemy z precyzyjnym określeniem, kiedy należy, a kiedy nie powinno się oddzielać jednorodnych części zdania. Na przykład czy w zdaniu: „Dostawały tam dobre, darmowe posiłki” zasadne jest postawienie przecinka pomiędzy dobre i darmowe? Spotykam też różne sposoby zapisu zdań z okolicznikami czasu, np. 23 maja w niedzielę z samego rana lub 23 maja, w niedzielę, z samego rana. Który zapis jest poprawny? Pozdrawiam serdecznie i życzę wszelkiej pomyślności!
Katarzyna

Niedaleko miejscowości, w której się wychowałem, są Kowale – Pańskie i Księże. Jeździło się do Kowali, było się z Kowali. Obecnie mieszkam gdzie indziej (na Dolnym Śląsku) i tu też są Kowale. Ale jest się z Kowal i jeździ się do Kowal.

Skąd ta różnica (poza zwyczajem)?

„Gdyby on to zrobił, to ktoś by o tym wiedział” – czy to zdanie jest poprawnie napisane? Czy może powinno być „Gdyby on to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”? Czy cząstka „by” zawsze musi łączyć się ze spójnikiem? W książkach tego typu zdania są różnie zapisywane... I jeszcze jedno pytanie: czy mogłoby być napisane w tym zdaniu zamiast „gdyby” słowo „jeżeli”? („Jeżeli on by to zrobił, toby ktoś o tym wiedział”). Takie zdania też widuję w książkach, choć wg mnie bardziej pasuje tu „gdyby”.

Witam.
Staram się napisać opowiadanie, ale nie wiem, jakiego czasu należy używać w konkretnych fragmentach. Całość piszę w czasie przeszłym i w osobie pierwszej. Mam np. fragment:

Brat opowiedział mi kolejną śmieszną historyjkę ze szkoły. Roześmialiśmy się tak bardzo, że rozbolały nas brzuchy. Zawsze uwielbiam/łam sposób, w jaki opisuje/ywał takie sytuacje.

Która forma jest poprawnie? I czy ostatnie zdanie powinno być zapisane w nowym akapicie, jeśli byłoby w czasie teraźniejszym?
Pozdrawiam
RR

Szanowna Poradnio,
czy w zdaniach z wyliczeniami dopuszczalne jest orzeczenie w liczbie pojedynczej? Czy tłumaczenia potocznych nazw geograficznych (np. ściana śmierci na Eigerze) należy pisać małymi czy dużymi literami? Po niemiecku oczywiście wszystko jest od dużej.
Dziękuję i pozdrawiam
D.

Szanowni Państwo!
Od wielu lat korzystam z różnych słowników języka polskiego PWN, poszukując w nich wiedzy na temat znaczenia, odmiany czy prawidłowego użycia wyrazów. Z reguły taką wiedzę znajduję, za co jestem Redakcji bardzo wdzięczny. Czasem jednak, biorąc udział w różnego rodzaju konkursach, potrzebuję informacji czy dany wyraz jest (bywa) rzeczownikiem, zaimkiem, partykułą czy inną częścią mowy. W większości przypadków daję sobie radę sam, ale są wyjątkowo złośliwe wyrazy, których nie potrafię odpowiednio zaklasyfikować. Niestety, interesujących mnie informacji nie znajduję także w słownikach PWN. A może istnieje publikacja, o której nie wiem?
Właśnie biorę udział w konkursie, w którym tworzywem są słowa. Byłbym bardzo wdzięczny, gdybyście Państwo zechcieli odpowiedzieć na kilka pytań:
1. Czy wyraz re (m.in. trzytomowy Słownik języka polskiego PWN pod redakcją prof. Szymczaka) jest rzeczownikiem?
2. Czy wyraz trza (ten sam słownik) jest czasownikiem? Czy można tu określić czas?
3. Jaką częścią mowy jest słowo zacz (ten sam słownik)?
4. Czy wyraz recte jest przysłówkiem (m.in. Nowy słownik ortograficzny PWN pod redakcją prof. Polańskiego)?
5. Czy w haśle zrzec się (obydwa słowniki) można powiedzieć o słowie zrzec, że jest bezokolicznikiem, czy bezokolicznikiem jest całe wyrażenie?
6. Czy w czasownikach w trybie rozkazującym typu: naznacz, racz, zarycz można określić czas?
7. Jaką częścią mowy jest wyraz razy, używany na określenie mnożenia (jest to wyraz hasłowy Nowego słownika poprawnej polszczyzny pod redakcją prof. Andrzeja Markowskiego)?
Z góry dziękuję za pomoc. Z poważaniem,
Mirosław Sochalski, Bydgoszcz

Mam nietypowe pytanie, a mianowicie, jak usłyszeć akcent w swoich i u innych osób wypowiedziach? Wsłuchuję się w to, co mówię i co mówią inni, ale jakoś nie mogę usłyszeć, czy dobrze akcentujemy wyrazy. A może potrzebne są jakieś ćwiczenia, żeby wyrobić w sobie słuch, który by pozwolił na to?

Dzień dobry!

Jestem nauczycielką języka polskiego i mam problem z wykrzyknikiem jako częścią mowy. Do tej pory wszędzie była podawana informacja, że wykrzyknik jest nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy. Ostatnio natrafiłam na wiadomość, że wykrzyknik jest samodzielną częścią mowy. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

Z poważaniem

Anna Szelenbaum

Witam,

dlaczego mówimy „Są dwa/trzy/cztery psy”, ale już „Jest pięć/sześć/siedem… psów”. Mam tu na myśli czasownik, który występuje raz to w liczbie pojedynczej, a raz w mnogiej oraz rzeczownik, który raz w mianowniku a raz w dopełniaczu.

Pozdrawiam,

Kamil